Pazos y Moradas Hidalgas de Deza

Título:	Pazos y Moradas Hidalgas de Deza
Autores:	César Gómez Buxán e Francisco Rubia Alejos
Publicación:	Deputación de Pontevedra. Servizo de Publicacións, 13-06-2005
ISBN:	84-8457-227-7
Páginas:	407 p. Fotos color e ilustraciones. 31x25 cm.

De como se xerou este proxecto xa falamos con motivo da presentación pública da obra. A introdución é de Martín Fernández Vizoso, que foi tal vez o fermento que o fixo levedar, como delegado da Voz de Galicia na comarca.

Un mapa da comarca é o que nos introduce como lectores na obra, situando xeograficamente cada un dos pazos estudados neste traballo.

Cada pazo, dos que reproducimos unha lista completa, é situado no seu contesto xeográfico, descrición da súa arquitectura, seguido da súa historia, coas xenealoxías e heráldicas dos propietarios.

Imaxes dos autores, Francisco Rubia Alejos e César Gómez Buxán, como socios fundadores da Asociación de Genealogía, Heráldica y Nobiliaria de Galicia, no 2002.

Todo ilustrado con fotos, dos cambios experimentados así coma dos elementos máis sobresaíntes das construcións. Detalles das pezas heráldicas, así como reproducións das sinaturas dalgúns propietarios.

Non poderíamos esquecer a colaboración de Xosé Antón García Ledo cos seus debuxos, que na miña opinión extrae da pedra toda a expresión, facéndonos chegar a súa linguaxe mellor que as mesmas fotografías. (Este comentario meu, aínda que por fora do asunto, fágoo extensivo os debuxos de Rafael Rodríguez Fernández-Broullon, ámbolos dous lograron sen palabras cambiar a miña percepción sobre a heráldica, moi deformada por prexuízos da miña xerazón). Volvendo ó tema, a obra péchase cun completo índice onomástico.

Contido da obra

AGOLADA

• Pazo de Traspenas (Artoño). TRASPENAS, sobre la roca.
• Casa Grande da Baiña (Baiña). BAÍÑA, cinco siglos de historia.
• Pazo de Borraxeiros (Borraxeiros). BORRAXEIROS, medieval y aristocrático.
• Pazo de Moas (Brántega). MOAS, un pazo ignorado.
• Casa da Pena (Carmoega). A PENA, señores de vasallos.
• Pazo de Eidián (Eidián). EIDIÁN, la evolución de un pazo.
• Torre de Sesto (Sesto). SESTO, orientada a los cuatro vientos.

DOZÓN

• Casa de Sanguiñedo (Sanguiñedo). SANGUIÑEDO, hidalguía de Dozón.

LALÍN

• Casa de Soutullo (Anseán). SOUTULLO, hidalguía antigua.
• Pazo de Barrio (Anzo). BARRIO, fundación de los Taboada.
• Pazo de Barcia (Barcia). BARCIA y los Gil Taboada.
• Pazo de Bendoiro (Bendoiro). BENDOIRO, solar de los Taboada.
• Casa da Calzada (Bendoiro). A CALZADA, omisión de unha historia.
• Pazo de Donfreán (Catasós). DONFREÁN, traza compostelana.
• Pazo de Quintela (Catasós). Quintela y la Pardo Bazán.
• Casa Grande de Cercio (Cercio). CERCIO, siete siglos de historia.
• Pazo de Filgueiroa (Donramiro). FILGUEIROA, hidalguía y cultura.
• Pazo de Bergazos (Donsión). BERGAZOS, cuna arzobispal.
• Pazo de Cardexía (Filgueira). CARDEXÍA, la agonía pacega.
• Pazo de Casares (Goiás). CASARES, morada hidalga.
• Pazo de Beilás (Goiás). BEILÁS, lenta agonía pacega.
• Casa de García Sánchez (Lalín). GARCÍA SÁNCHEZ, historia viva.
• Pazo de Teixeiro (Lalín). TEIXEIRO, señores de Carragoso.
• Pazo de Anzuxao (Madriñán). ANZUXAO, un pazo que revive.
• Pazo de Golmar (Noceda). GOLMAR, un antiguo y noble palacio.
• Pazo de Rielo (Palmou). RIELO, la sombra del pasado.
• Pazo de Liñares (Prado). LIÑARES, palacio del recuerdo.
• Pazo de Eirixe (Prado). EIRIXE, hidalguía castrense.
• Pazo de Palio (Rodís). PALIO, un prototipo arquitectónico.
• Casa de Santiso (Santiso). SANTISO, influencia andaluza.
• Pazo de Soutolongo (Soutolongo). SOUTOLONGO, la ruina de los Infanzones.
• Casa de Viñoa (Soutolongo). VIÑOA, historia de dos familias.
• Casa de Carracedo (Soutolongo). CARRACEDO, una torre evolucionada.
• Casa Grande de Val (Val do Carrio). VAL, resurrección del pasado.
• Pazo de Vilanova (Vilanova). VILANOVA, bella edificación hidalga.
• Pazo de Outeiro (Vilatuxe). OUTEIRO, hidalgo y solariego.
• Casa de Chedas (Zobra). CHEDAS, integrada en el entorno.

RODEIRO

• Fortaleza de Camba (Camba). CAMBA, la fortaleza de Seoane.
• Pazo de Trasulfe (Fafián). TRASULFE, nobleza y esplendor.
• Tulla de Outeiro (Fafián). OUTEIRO DE FAFIÁN, torre y tulla.
• Torre de Guillar (Guillar). GUILLAR, tradición de escribanos.
• Pazo de Vilar do Fondo (Riobó). VILAR DO FONDO, condes olvidados.
• Casa de Vales (Salto). VALES, solar de los Faílde.

SILLEDA

• Pazo de Fares (Breixa). FARES, abierto al neoclásico.
• Casa da Viña (Manduas). A VIÑA, barroco y señorial.
• Torre de Costela (Margaride). COSTELA, escuderos de los condes.
• Pazo de Carricoba (Piñeiro). CARRICOBA, hidalguía vizcaína
• Pazo de Sestelo (Saídres). SESTELO, en lo senda de la Saleta.
• Pazo de Trasfontao (Silleda). TRASFONTAO, el barroco oculto Silleda.

VILA DE CRUCES

• Pazo de Fontearcada (Arnego). FONTEARCADA, hidalguía de Carbia.
• Torre de Vilar (Brandariz). VILAR, antigua morada hidalga.
• Casa de Altamira (Cumeiro). ALTAMIRA, curas e hidalgos.
• Pazo de Algara de Gres (Gres). ALGARA DR GRES, linaje riojano.
• Torre de Reboredo (Merza). REBOBEDO, la torre de Merza.
• Pazo de Pedroso (Oirós). PEDROSO, un pazo transformado.
• Pazo de Raíndo (Piloño). RAÍNDO, entre hidalgo y monacal.
• Casa de Abraldes (S. Pedro de Losón). ABRALDES, mirando al Corpiño.